در مورد نیستاگموس چه می دانید؟

نیستاگموس (با تلفظ "ni-STAG-muhs") از کلمه یونانی nustagmos (سر تکان دادن، خواب آلودگی) و nystazein (خواب آلود یا چرت زدن) گرفته شده است. این یک حرکت ریتمیک، غیرارادی، سریع و نوسانی چشم است. ممکن است آهسته، سریع یا ترکیبی از هر دو باشد. می‌ تواند مداوم، ناگهانی، با محرک‌ های موقعیتی یا نگاه یا موقعیت سر باشد. می‌ توان آن را از حرکات جهشی، نوسانی و سایر حرکات غیرارادی و غیرطبیعی چشم که سریع عمل می‌ کنند و تقلید کننده هستند، متمایز کرد. این حرکات می‌ توانند بینایی را کاهش دهند و بر درک عمق، تعادل و هماهنگی تأثیر بگذارند. اغلب، نیستاگموس می‌ تواند به صورت گذرا دیده شود که ممکن است نشان دهنده برخی آسیب شناسی‌ های زمینه‌ ای باشد. نیستاگموس همچنین می‌ تواند به صورت آشکار (همیشگی)، نهفته (هنگام پوشش یک چشم) یا هر دو دیده شود. طبقه‌ بندی‌ های مختلفی از نیستاگموس برای اهداف بالینی و تحقیقاتی، با تأکید ویژه بر یک زبان مشترک برای اختلالات دهلیزی در سراسر جهان، ایجاد شده است. 

انواع نیستاگموس
نیستاگموس هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. دو نوع وجود دارد: مادرزادی یا نوزادی (شروع در بدو تولد یا در چند ماه اول زندگی) و اکتسابی (شروع پس از 6 ماهگی).

نیستاگموس مادرزادی یا نوزادی
گاهی اوقات، والدین نیستاگموس را به فرزندان خود منتقل می‌ کنند، اما علت دقیق آن همیشه مشخص نیست. نیستاگموس نوزادی معمولاً تا ۳ ماهگی ایجاد می‌ شود. حرکت افقی مشخصه آن است و با شرایطی مانند آلبینیسم، فقدان مادرزادی عنبیه، اعصاب بینایی توسعه نیافته یا آب مروارید مادرزادی مرتبط است. کودکان ۶ ماهه تا ۳ ساله می‌ توانند نوعی نیستاگموس به نام اسپاسموس نوتانس داشته باشند. این نوع نیستاگموس معمولاً بدون مداخله بین سنین ۲ تا ۸ سالگی بهبود می‌ یابد. مشخصاً، کودکان اغلب با این نوع نیستاگموس سر خود را تکان می‌ دهند یا کج می‌ کنند و چشم‌ ها ممکن است در هر جهتی حرکت کنند. علل اکتسابی نیستاگموس در صورت بروز حرکات چشم در مراحل بعدی زندگی نیاز به بررسی دارند. کودکانی که نیستاگموس مادرزادی دارند اغلب در هر دو چشم آن را دارند. چشمان آنها معمولاً به طرفین حرکت می‌کند و علامت اصلی تاری دید است. 

نیستاگموس اکتسابی
نیستاگموس اکتسابی در مراحل بعدی زندگی ایجاد می‌ شود و در بزرگسالان شایع‌ تر است. نیستاگموس ممکن است نشانه یک بیماری باشد که بر مغز، چشم‌ ها یا گوش‌ های شما تأثیر می‌ گذارد. یا ممکن است اصلاً به یک بیماری مربوط نباشد. ممکن است فقط نحوه عملکرد بدن شما باشد. نیستاگموس اکتسابی می‌ تواند نشان دهنده یک مشکل سیستم عصبی مرکزی مانند مولتیپل اسکلروزیس، آسیب به سر، تومور مغزی، اختلال متابولیک، عوارض جانبی دارو، هیپرونتیلاسیون یا حتی مسمومیت با الکل یا مواد مخدر باشد.  تشخیص افتراقی نیستاگموس همچنین شامل بحران‌ های چشمی و تکان‌ های چشمی است. بحران‌ های چشمی با توجه به فقدان ریتم خاص یا فاز آهسته حرکات چشم، از نیستاگموس قابل تشخیص هستند. این نوع حرکت چشم معمولاً با مسمومیت با فنوتیازین بروز می‌ کند. تکان‌ های چشمی نامنظم‌ تر از نیستاگموس است و معمولاً در سندرم قفل‌ شدگی رخ می‌ دهد. بزرگسالان مبتلا به نیستاگموس اکتسابی اغلب بینایی خود را لرزان توصیف می‌ کنند.

نیستاگموس، در برخی از بیماران، می‌ تواند بدون علامت باشد. با این حال، در بیشتر موارد، نیستاگموس باعث سرگیجه، نوسان بینایی، تاری دید یا موقعیت غیرطبیعی سر می‌ شود. سرگیجه علامت اصلی است و بیشتر با مشکلات دهلیزی رخ می‌ دهد. اسیلوپسیا، احساسی از حرکت محیط به عقب و جلو، به نوع نیستاگموس موجود بستگی دارد، اما می‌ تواند مداوم، متناوب یا ناشی از نگاه باشد. تاری دید معمولاً به دلیل حرکتی که بر تصویر شبکیه تأثیر می‌ گذارد، رخ می‌ دهد. این تاری دید می‌ تواند منجر به موقعیت غیرطبیعی سر شود، زمانی که بیماران با یافتن موقعیت‌ های نگاه که علائم آنها را به حداقل می‌ رساند، تغییرات بینایی خود را جبران می‌ کنند. 

انواع نیستاگموس بر اساس جهت حرکت:

• به طرفین (نیستاگموس افقی).
• به بالا و پایین (نیستاگموس عمودی).
• به صورت دایره‌ ای (نیستاگموس چرخشی یا پیچشی).
•  
• این حرکات می‌ توانند از الگوهای مختلفی پیروی کنند. چشمان شما ممکن است:
• به یک جهت منحرف شوند و سپس برای اصلاح در جهت مخالف تکان بخورند (نیستاگموس تکانشی).
• با حرکتی ثابت و پاندول مانند به جلو و عقب حرکت کنند (نیستاگموس پاندولار).
•  

علائم نیستاگموس چیست؟
بزرگترین علامت نیستاگموس، حرکت غیرقابل کنترل در چشمان شماست. علائم نیستاگموس به بیماری ایجاد کننده آن بستگی دارد و شامل موارد زیر است:

• احساس اینکه محیط اطراف شما در حال حرکت است (اسیلوپسی).
• دید لرزان یا تار.
• حساسیت به نور یا مشکل در دیدن در تاریکی.
• سرگیجه یا احساس چرخش (ورتیگو).
• مشکل در درک عمق.
• اختلال در تعادل و هماهنگی.
•  

چه چیزی باعث نیستاگموس می‌ شود؟

مغز شما حرکت چشم را همراه با ساختارهای گوش شما، به نام سیستم دهلیزی، کنترل می‌ کند. این سیستم به طور خودکار چشمان شما را هنگام حرکت سرتان تنظیم می‌ کند تا تصویری که می‌ بینید در فوکوس باقی بماند. در افرادی که نیستاگموس دارند، مشکلی مانع از همکاری مغز، سیستم دهلیزی و چشمان شما می‌ شود. نیستاگموس می‌ تواند نشان دهنده یک مشکل چشمی دیگر، یک بیماری عصبی یا مشکلی در قسمت‌ هایی از گوش داخلی شما باشد که تعادل و هماهنگی را کنترل می‌ کنند.

علل و عوامل خطر نیستاگموس عبارتند از:

• مشکلات رشدی مغز یا چشم.
• اختلالات شبکیه یا عصب بینایی.
• اختلالات گوش داخلی، مانند سرگیجه وضعیتی حمله‌ ای خوش‌خیم (BPPV) و بیماری منییر.
• سکته مغزی.
• تومور مغزی.
• آسیب به چشم یا سر.
• مصرف الکل یا مواد مخدر.
• آلبینیسم (فقدان رنگدانه در پوست).
• مشکلات بینایی، از جمله نزدیک‌ بینی یا آستیگماتیسم.
• برخی داروها، مانند داروهای ضد تشنج.
• بیماری‌ هایی که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می‌ گذارند، مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS).
• مشکلات چشمی در نوزادان، از جمله استرابیسم (چشم‌ های چپ)، مشکلات تمرکز و آب مروارید.

گاهی اوقات، علت مشخصی وجود ندارد. به این حالت نیستاگموس ایدیوپاتیک گفته می‌شود.

چگونگی تشخیص نیستاگموس؟
تمام اعضای تیم مراقبت‌ های بهداشتی بین‌ حرفه‌ ای باید از ماهیت نیستاگموس آگاه باشند و بسته به تخصص، قادر به درجات مختلفی از تفسیر آن باشند. با این حال، تشخیص این وضعیت ضروری است تا بیمار بتواند برای بررسی و تشخیص بیشتر به پزشک مربوطه ارجاع داده شود. این وضعیت باید در پرونده بیمار ثبت شود تا همه اعضای تیم مراقبت‌ های بهداشتی بدانند که می‌ توان اقدامات مناسب را انجام داد و به تشخیص دقیق‌ تر و بهبود نتایج بیمار منجر شد. معمولاً یک متخصص مراقبت از چشم به نام چشم‌ پزشک، نیستاگموس را تشخیص می‌ دهد. آنها معاینه چشم انجام می‌ دهند و در مورد علائم شما سؤال می‌ کنند. آنها مشکلات چشمی مرتبط با نیستاگموس، از جمله انحراف چشم، آب مروارید یا مشکلات شبکیه یا عصب بینایی شما را بررسی می‌ کنند. سایر متخصصان، مانند متخصصان مغز و اعصاب و متخصصان گوش و حلق و بینی نیز می‌ توانند نیستاگموس را تشخیص داده و شما را از نظر بیماری‌ های مغز یا گوش داخلی که باعث آن می‌ شوند، آزمایش کنند.

آزمایش‌ هایی برای تشخیص نیستاگموس
ممکن است برای فهمیدن علت نیستاگموس به آزمایش‌ های بیشتری با ارائه دهندگان مختلف نیاز داشته باشید. یک چشم‌ پزشک ممکن است آزمایش‌ هایی انجام دهد تا ببیند آیا بیماری چشمی باعث نیستاگموس می‌ شود یا خیر. یک متخصص مغز و اعصاب ممکن است آزمایش‌ هایی انجام دهد تا ببیند آیا بیماری مغزی باعث نیستاگموس می‌ شود یا خیر. یک متخصص گوش و حلق و بینی یا شنوایی‌ سنج ممکن است آزمایش کند تا ببیند آیا نیستاگموس مربوط به یک بیماری گوش داخلی است یا خیر.

آزمایش‌ ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

معاینه عصبی. معاینه گوش.
ثبت حرکات چشم (مانند الکترونیستاگموگرافی و ویدئو نیستاگموگرافی).
آزمایش‌ های تصویربرداری برای ثبت تصاویر مغز، مانند سی‌ تی‌ اسکن (اسکن توموگرافی کامپیوتری) یا ام‌ آر‌ آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی).
آزمایش‌ های ژنتیکی برای شناسایی جهش‌ های ژنتیکی ارثی (خطاهایی در DNA شما) مرتبط با برخی از انواع نیستاگموس مادرزادی.

چگونه می‌ توانم از نیستاگموس جلوگیری کنم؟
در حال حاضر، هیچ راهی برای جلوگیری از نیستاگموس وجود ندارد. اما می‌ توانید با درمان علت اصلی، علائم را کاهش دهید.

آیا می‌ توان نیستاگموس را اصلاح کرد؟
اصلاح نیستاگموس به بیماری زمینه‌ ای که باعث آن شده است بستگی دارد. گاهی اوقات، درمان بیماری زمینه‌ ای می‌ تواند نیستاگموس اکتسابی را اصلاح کند. به عنوان مثال، درمان بیماری گوش داخلی که باعث نیستاگموس می‌ شود، می‌ تواند علائمی مانند لرزش دید یا سرگیجه را بهبود بخشد. در برخی شرایط، مغز و سیستم دهلیزی شما آسیب را جبران می‌ کنند و نیستاگموس به مرور زمان از بین می‌ رود یا کاهش می‌ یابد. انواع خاصی از نیستاگموس مادرزادی ممکن است بعداً در زندگی از بین بروند. انواع دیگر را نمی‌ توان به طور کامل درمان کرد، اما درمان مناسب می‌ تواند علائم را مدیریت کند.

درمان‌ های نیستاگموس چیست؟

پزشکان بر اساس علت نیستاگموس شما، درمان را توصیه می‌ کند. آنها همچنین سابقه سلامتی و ترجیحات شخصی شما را در نظر می‌ گیرند.

عینک یا لنزهای تماسی
دید واضح‌ تر می‌ تواند به کند شدن حرکات سریع چشم مرتبط با نیستاگموس کمک کند. پزشک شما ممکن است عینک یا لنزهای تماسی را برای مدیریت علائم توصیه کند. ممکن است به لنزهای منشوری نیاز داشته باشید که میزان حرکت چشمان شما برای دیدن واضح را محدود می‌ کنند.

داروها
برخی داروها می‌ توانند علائم نیستاگموس را در بزرگسالان کاهش دهند، مانند گاباپنتین (ضد تشنج)، باکلوفن (شل کننده عضلات) و اونابوتولینوم توکسینا (بوتاکس). پزشک شما مشخص خواهد کرد که آیا هر دارویی برای شما مناسب است یا خیر.

جراحی عضلات چشم
در موارد نادر، پزشک شما ممکن است جراحی استرابیسم را توصیه کند. در طول این عمل، جراح عضلاتی را که چشم‌ ها را حرکت می‌ دهند، جابجا می‌ کند. این جراحی نیستاگموس را درمان نمی‌ کند، اما حرکت چشم شما را بهبود می‌ بخشد. برای دیدن واضح، لازم نیست سر خود را کج کنید یا بچرخانید.

جراحی اصلاح بینایی
اگر نیستاگموس دارید و نزدیک‌ بین هستید، ممکن است از جراحی اصلاح بینایی با لیزر - مانند لیزیک - بهره‌مند شوید. جراحی لیزر چشم نیستاگموس را درمان نمی‌ کند، اما بینایی شما را بهبود می‌ بخشد. بهبود بینایی می‌ تواند علائم نیستاگموس شما را کاهش دهد.

نیستاگموس چقدر شایع است؟
محققان با اطمینان نمی‌ دانند که چند نفر در جمعیت عمومی نیستاگموس دارند. مطالعات قبلی گزارش داده‌اند که از هر ۱۰۰۰۰ نفر، ۶ تا ۲۴ نفر نوعی نیستاگموس دارند.

آیا نیستاگموس یک بیماری جدی است؟

نیستاگموس به خودی خود خطرناک تلقی نمی‌ شود. اما ممکن است با بیماری‌ های جدی، به ویژه بیماری‌ هایی که بر مغز شما تأثیر می‌ گذارند، مانند سکته مغزی، تومور مغزی، سمیت، ضربه به سر (آسیب) و بیماری‌ های التهابی مرتبط باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی یا مشکل در تعادل یا هماهنگی، فوراً با ارائه‌ دهنده خدمات درمانی خود تماس بگیرید. به یاد داشته باشید که نیستاگموس می‌ تواند نشانه‌ ای از مشکلات جدی سلامتی باشد. تشخیص و درمان سریع ضروری است. اگر قبلاً به نیستاگموس مبتلا شده‌ اید، در صورت بدتر شدن علائم، به پزشک خود اطلاع دهید.

*** نیستاگموس می‌ تواند بینایی، حس تعادل و توانایی شما در تشخیص فواصل را تضعیف کند. این بیماری به طور کامل قابل درمان نیست، اما درمان‌ های موجود می‌ توانند به مدیریت علائم کمک کنند. از پزشک خود در مورد منابع اطلاعاتی سوال کنید. یادگیری هر آنچه که می‌ توانید در مورد نیستاگموس به شما کمک می‌ کند تا بهترین درمان‌ ها را انتخاب کنید. این می‌ تواند به شما در مدیریت بیماری‌ تان کمک کند تا بتوانید به انجام کارهایی که از آنها لذت می‌ برید ادامه دهید.